Şanzıman araç içinde yer almakta ve motorlardan aldığı gücü tekerleklere iletmektedir. Ancak şanzıman aldığı bu gücü direkt olarak tekerleklere iletmemektedir. Bunun yanında aracın geri vitese alınması durumunda geri gitmesini, ileri vitese alınması durumunda ilerlemesini, hızın sabit kalmasını ve son olarak da hız yüksekliğinde yakıt tasarrufu sağlaması görevlerini üstlenmektedir.
Üç tip
şanzıman çeşidi bulunmaktadır. Bunlar, manuel şanzıman, yarı otomatik şanzıman
ve otomatik şanzımandır.
Manuel Şanzıman
Manuel şanzıman
günümüz araçlarında en çok kullanılan türdür. Manuel şanzımanda vites aracı
kullanan kişi tarafından el ile değiştirilir. Debriyaj aksamı da manuel şanzımanda
çok daha fazla kullanılır. Çünkü aracı kullanan kış tarafından elle vites
değiştirirken mutlaka ilk olarak debriyaja basmalı ve motordan tekerleklere güç
iletimi kesilmelidir. Daha sonra vites değişir ve debriyaj serbest bırakılır. Debriyaj
bırakıldıktan sonra yeni vites seviyesinin ayarındaki güç seviyesi tekerleklere
iletilmektedir.
Yarı Otomatik Şanzıman
DSG olarak da
bilinen yarı otomatik şanzıman ilk olarak yarış arabaları için üretilmiştir. Daha
sonra yarı otomatik şanzımanların araç performansını arttırdıkları görülünce
normal araçlarda da kullanılmıştır. Yarı otomatik şanzıman bulunan araçlarda
iki adet krank mili vardır. Bu krank millerinden ilki 1, 3 ve 5 viteslere
geçişi sağlarken diğer krank mili 2, 4 ve 6 viteslere geçişi sağlar.
Son üretile
yarı otomatik şanzımanlar ise 7 vitese kadar destek sağlar ve yağsız bir
şekilde üretilir. Bu nedene kuru şanzıman adını alır ve yağ değişimine ihtiyaç
duymaz.
Otomatik Şanzıman
Otomatik şanzımanın
çalışma prensibi, adından da anlayacağınız üzere otomatik vitesin
değiştirildiği şanzıman sistemleridir. Vitesin değiştirilmesinin gerekli olduğu
anlarda şanzıman ve tork konvertörü vites değiştirilmesi işini halledecektir. Kullanım
kolaylığı nedeni ile kısa sürede popüler olan otomatik şanzıman sistemleri,
hassas bir sistem olmaları ve çabuk arızalanmaları nedeni ile günümüzde
popülerliklerini yitirmiştir.
Şanzıman Ne İşe Yarar?
Şanzımanın araç
için önemli işlevi bulunur. Şanzıman miller, vites ve dişlilerden oluşmaktadır.
Şanzımanın bu parçaları araç durur durumdayken hareket etmesini, ileri vitese
alındığında ileriye geri vitese alındığında ise geri gitmesini sağlar. Bu nedenle
araçların parçaları arasında oldukça önemli bir yeri bulunur.
Şanzımanlar
elektronik parçalardır. Bu nedenle bazı durumlarda arıza söz konusu olabilir. Şanzımanların
arızalanmasının en büyük nedeni viteslerin yanlış değiştirilmesinden
kaynaklanır. Vitesler doğru değiştirilmediği halde araçların şanzımanlarında
sorunlar olabilir.
Şanzıman Yağı Ne İşe Yarar?
Şanzımanların
araçlarda görevlerini tam olarak yerine getirmeleri için sağlıklı bir dişli
sistem gerekir. Şanzımanın çalıştığı sırada diler birbirine sürterek
çalışmaktadır. Burada şanzıman yağı kullanılmadığı zaman ciddi derecede
aşınmalar meydana gelmektedir.
Bu nedenle
şanzıman yapı oldukça önemlidir. Şanzıman yağı sayesinde aşınmalar azalır ve
şanzımanlar verimli bir şekilde çalışmaya devam etmektedir. Şanzıman yağında
birçok çeşit bulunmaktadır.
Araçların şanzıman çeşidine göre doğru şanzıman yağı seçilmelidir. Şanzıman yağının ömrü otomobillerin üretici tarafından belirlenmektedir. Şanzıman yağı kullanımı bu nedenlerden dolayı çok önemlidir ve belirli periyotlarda mutlaka baktırılması gereklidir.
Kendi aracınıza Debriyaj Seti veya farklı bir yedek parça mı arıyorsunuz, hemen yukarıdan aracınızı seçin 245.000 çeşit oto yedek parçadan aradığınızı bulun...